به مناسبت روز جهانی محیط زیست | سعید اکبرپور :
در سال 1973 برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد که همزمان با این کنفرانس، مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطعنامهای برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) را تشکیل داد. این روز با عنوان “روز جهانی محیط زیست” از سوی سازمان ملل برای افزایش آگاهی مردم برای نگهداری از محیط زیست و تحریک سیاستمداران به گرفتن تصمیماتی برای رویارویی با تخریب محیط زیست و گونههای زیستیجانوری انتخاب شد و هر ساله با توجه به شرایط محیط زیست جهان یک شعار برای این روز انتخاب میشود. شعار امسال روز جهانی محیط زیست “احیای اکوسیستم” (Ecosystem restoration) می باشد. بطور کلی شرایط محیط زیست و بخصوص اکوسیستم ها در وضعیت مناسبی قرار ندارد. محیط زیست منطقه آذربایجان نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. وضعیت دریاچه ارومیه با توجه به کمبود بارش های سال آبی جاری و به طبع آن عدم تخصیص حق آبه دریاچه از سدها با توجه به سالهای گذشته دوباره در وضعیت بحرانی قرار گرفته است و بیم آن می رود که با ادامه روند فعلی احیای دریاچه با شکست مواجه شده و دوباره در وضعیت کم آبی و خشکی قرار گیرد. همچنین از طرفی به دلیل توسعه های ناپایدار کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه وضعیت تالاب های اقماری دریاچه و سایر تالابها هم در شرایط خطرناک و بحرانی قرار دارد.
در چند سال اخیر علاوه بر بحران در اکوسیستم های آبی آذربایجان، اکوسیستم های جنگلی، مرتعی و حتی اکوسیستم کویری آذربایجان (قوم تپه) هر کدام با بحران های متفاوتی روبه رو شده اند.
علاوه بر قطع و قاچاق چوب و معدن کاوی های غیراصولی از مناطق جنگلی قره داغ، ازدیاد گونه های پروانه دم قهوه ای و کرم ابریشم ناجور باف در جنگل های قره داغ (ارسباران)، تهدیدی بر سلامت این جنگلها شده اند که نیازمند اقدامات کنترلی میکانیکی و بیولوژیکی ارگان های ذی ربط و مشارکت مردم در کنترل این آفات می باشد. همچنین با فرارسیدن فصل گرما احتمال آتش سوزی های گسترده در مراتع و جنگلهای منطقه، این اکوسیستم ها را با تهدید جدی مواجه کرده است.
منطقه کویری قوم تپه نیز در سالهای اخیربا برداشت های بی رویه و بی ضابطه ماسه مواجه شده و در وضعیت بحرانی قرار دارد.
گرامی داشت روز جهانی محیط زیست، با توجه به شعار امسال که ترمیم و احیا اکوسیستم ها نام گذاری شده است، فرصت مناسبی در جهت افزایش آگاهی عمومی، مطالبه گری عمومی و حساس سازی عمومی در جهت حفاظت و احیا محیط زیست می باشد.