سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی

نرینگی سمی در بافت فضاهای شهری
نرینگی سمی در بافت فضای شهری
آبان 10, 1402
طراحی شهری و نقش آن در موفقیت و شکست جنبش های اجتماعی
طراحی شهری و نقش آن در موفقیت و شکست جنبش های اجتماعی
آبان 10, 1402
نمایش همه
سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی

سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی

سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی – سئودا میرزازاده اصل

سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی : جغرافیا در مرکز سیاست قرار دارد. مهم‌ترین تصمیمات سیاسی، در مورد کالاهای عمومی نیست که دولت می بایست آن ها را تأمین کند؛ بلکه در مورد معین کردن محل آنهاست. این مقاله، جنبه جغرافیایی خاصی از سیاست را بررسی می کند: یعنی، محله هایی که سیاستمداران در حوزه انتخاباتی خود در آن زندگی می کنند. در ادامه، توضیح خواهیم داد که آن ها، چه نوع محله هایی هستند و بعد، در پی یافتن پاسخ و آزمودن این سوال خواهیم بود که آیا توزیع فضایی مسکن سیاستمداران بر تصمیم گیری آنها تأثیر می گذارد یا خیر؟
 ما از داده های منحصر به فرد کشور سوئد استفاده می کنیم تا اطلاعات کم سابقه ای در مورد نوع و مشخصه افرادی که سیاستمدار می شوند ارائه دهیم. تا به امروز، تحقیقات در مورد بازنمایی سیاسی توصیفی بر ویژگی ها و خصوصیات شخصی سیاستمداران متمرکز بوده است. به عنوان مثال، مطالعات قبلی نشان داده اند که زنان، اقلیت‌های قومی و نژادی و افراد طبقه کارگر همواره، در مجامع سیاسی در سرتاسر جهان به حاشیه رانده شده اند.1 و یا محله‌های سیاستمداران تا حد زیادی مورد اغماض واقع شده اند. ترجیحات سیاسی یک فرد نه تنها تابعی از ویژگی های خود است، بلکه تابعی از ویژگی ها و تمایلات افراد مجاور آنها نیز می باشد (هاکفلدت و همکاران، 1993؛ انوس، 2017).
مطالعه در خصوص تصمیم‌گیری فضایی، به یک عامل تعیین‌کننده سیاسی جدید در این تصمیم‌ گیری ها اشاره دارد و آن عامل تعیین کننده، موقعیت مسکن سیاستمداران است. این تحلیل، سیاستمداران محلی را هدف قرار می دهد چرا که تصمیمات خطیر در مورد توسعه محلی و کاربری اراضی را این گروه عهده دار هستند. مقامات محلی، در خصوص این موارد که ساختمان ها می بایست در کجا (و از کدام نوع) بنا شوند، تصمیم گیری می کنند. آنها همچنین محل قرار گرفتن خدمات عمومی مانند مدارس، وسایل حمل و نقل عمومی، پارک ها، مسکن ارزان قیمت و امکانات فرهنگی و ورزشی را تعیین می کنند.

اگرچه این خدمات برای جامعه ارزشمند است؛ اما، محله هایی که مستقیماً تحت تأثیر این موارد قرار می گیرند ممکن است در برابر پروژه های خاصی مانند ساخت و ساز ساختمان های آپارتمانی مقاومت کنند (هنکینسون، 2018؛ ترونستین، 2020). برای توصیف این پدیده از اصطلاح خدمات محلی آسیب زا استفاده می کنیم. بایگانی های حکومتی و اداری سوئد حاوی متغیرهای جمعیتی و اقتصادی بسیار دقیق از کل جمعیت این کشور هستند. ما این داده ها را با فهرست کاملی از حیطه سیاستمداران شهرداری ترکیب می کنیم. 290 شهرداری سوئد، به حوزه‌های رأی‌گیری با اندازه‌های مشابه با توجه به مرزهای محیط طبیعی تقسیم شده‌اند. تحلیل های توصیفی نشان می‌دهد که محله‌های سیاستمداران به طور کلی دو ویژگی کلیدی دارند. اول اینکه، آنها سهم بیشتری از گروه‌هایی با مزیت اجتماعی-اقتصادی بالا یعنی افراد پر درآمد، ساکنان متولد شده در کشورهای OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی)، مالکان مساکن محلی و افراد دارای تحصیلات عالی را دارا می باشند. این الگو برای سیاستمداران احزاب راست میانه بیشتر صدق می کند تا سیاستمداران چپ ایدئولوژیک. دوم اینکه، سیاستمداران تمایل دارند در محله هایی زندگی کنند که حزب آنها به طور نامتوازنی، تعداد بیشتری از آرا را دریافت کرده است. ما پی بردیم که محل مسکن سیاستمداران بر تصمیم‌گیری در مورد خدمات محلی آسیب زا تأثیر می‌گذارد. در طول دوره های انتخاباتی، مجوزهای ساخت کمتری برای سکونتگاه های چندخانواری تصویب می شود و طرح های کمتری برای تعطیلی مدارس در محله هایی که سیاستمداران بیشتری از حزب اکثریت محلی در مقابل مخالفان محلی در آن زندگی می کنند، ارائه می شود. (انیشتین و همکاران، 2019؛ هانکینسون، 2018؛ اوگریدی، 2020).

محله های سیاست مداران سهم حزب از آرا

 عرضه و تقاضا برای سیاستمداران می‌تواند اهمیت محل زندگی آنها را برایمان ملموس تر سازد. در مورد عرضه، افراد مرفه تمایل بیشتری برای مشارکت در سیاست و (البته) زندگی در مناطق مرفه دارند. مزایای اجتماعی-اقتصادی موجود، مردم را به سمت فعالیت های سیاسی که قدرت، ثروت و شبکه های ارتباطی نیز در نتیجه آن به دست می آید، سوق می دهند (وربا و نی، 1972؛ برادی و همکاران، 1995؛ نوریس و لاوندوسکی، 1995). گروه های برخوردار و مرفه نیز ممکن است وارد سیاست شوند زیرا آنها می خواهند چیزهای بیشتری به دست بیاورند. مطالعات قبلی نشان می دهند که مالکان مسکن در سیاست‌های محلی فعال‌تر از افراد غیرمالک هستند (یودر، 2020)، احتمالاً علت این امر، بستگی به ارزش خانه‌های آنها دارد که مستقیماً تحت تاثیر تصمیمات سیاسی محلی است.
در سمت تقاضا، عملکرد حزب می تواند توجه شهروندان مرفه را برانگیزد. برای مثال، ممکن است احزاب، اقلیت های مهاجر را به عنوان اعضا در میان خود بپذیرند، اما تمایلی به شرکت دادن آن ها در حوزه های رقابتی نداشته باشند (به عنوان مثال، بلومکویست، 2005). چنین رفتار حزبی احتمالاً این الگوی تثبیت شده را تقویت می کند که سیاستمداران تمایل دارند درآمد و تحصیلات بالاتری نسبت به افرادی که نمایندگی می کنند داشته باشند.

دو مورد دیگر نیز همانند نیروی گریز از مرکز، سبب می شوند تا خانه های سیاستمداران در محله های ثروتمند و فقیر متفرق گردند. اولین مورد، ساختار سازمانی احزاب است. احزاب محلی اغلب شامل مجمع و کانون هایی هستند که در محله های مختلف پراکنده می شوند، عضو می گیرند، جلساتی برگزار می کنند و بر جنبه های روزانه مبارزات انتخاباتی نظارت می کنند. ماهیت غیر متمرکز سازمان های حزبی منجر به پراکندگی خانه های سیاستمداران می شود. دومین نیروی گریز از مرکز، مشوق های انتخاباتی است: رأی دهندگان ممکن است نامزدهایی را ترجیح دهند که در نزدیکی خودشان زندگی می کنند. بر اساس رشته تحقیقاتی که انجام شده است، عواملی همچون رفاقت های شخصی تا ترجیحات سیاسی مشترک و تعصبات محلی باعث ایجاد «پدیده رای دادن به دوستان و همسایگان» می شود (کی، 1950؛ لوئیس بک و رایس، 1983). رشته تحقیقات دیگری نشان می دهد که رای دهندگان «به دنبال افراد محلی می گردند» زیرا آنها روابط محلی را، در آگاهی داشتن از نیازها و دغدغه های منطقه تفسیر می کنند (کین و همکاران، 1987؛ کری و شوگارت، 1995).
فرضیه 1الف: سیاستمداران در محله هایی زندگی می کنند که از نظر اقتصادی-اجتماعی مزیت هایی را دارا می باشند. سیاستمداران احزاب مختلف احتمالاً در بخش‌های مختلف شهر زندگی می‌کنند، زیرا طبقات اجتماعی در محله‌ها تفکیک شده‌اند و تقسیمات ایدئولوژیک بین آنها زیربنای تمایز سنتی بین احزاب چپ و راست می باشد. شکاف‌های اجتماعی-اقتصادی هم برای تعیین رأی (به عنوان مثال، کیشلت، 1994) و هم نامزدی سیاسی وجود دارند. تا جایی که (1) احزاب به طور سیستماتیک سیاستمدارانی را از گروه‌های اجتماعی مختلف جذب می‌کنند و (2) این گروه‌ها از نظر فضایی در محله‌ها تفکیک شده‌اند، پیش‌بینی می‌کنیم که: فرضیه 1ب: سیاستمداران در محله‌هایی زندگی می‌کنند که حزب آنها سهم بیشتری از آرا دارد.


2.2 خدمات محلی آسیب زا و محله های سیاستمداران

 ما از آلدریچ (2008) پیروی کرده و خدمات محلی آسیب زا را به عنوان پروژه ای تعریف می کنیم که به نفع مناطق اطراف است اما اثراتی منفی نیز به همراه دارد. بدی های عمومی محلی که ما آن ها را مورد مطالعه قرار می دهیم، نمونه ای از معامله های سیاسی هستند. ساخت مسکن جدید با ورود مالیات دهندگان جدید و کاهش کمبود مسکن به نفع شهرداری است. همچنین شهر را مقرون به صرفه تر می کند و کیفیت زندگی خانواده های کم درآمد و متوسط ​​را حفظ می کند (برای بررسی به Been et al., 2019 مراجعه کنید). اما هر چه پروژه ساخت و ساز پیشنهادی در نزدیکی خانه افراد باشد، مخالفت ایشان نیز بیشتر می گردد. این مخالفت مبتنی است بر تهدیداتی که ارزش‌ دارایی هایی همچون مسکن را مورد هدف قرار می دهند؛ از جمله آن تهدید ها می توان به رقابت برای کالاهای عمومی محلی، اختلالات فیزیکی از جمله مسدود کردن نور طبیعی و چشم اندازها، و احساسات ضد فقر یا تعصب نژادی اشاره کرد (لارسن و همکاران، 2019؛ ترونستین، 2020؛ تیگه، 2010؛ اینشتین و همکاران، 2019). این نگرانی ها به طور کلی با مساحت و انداره ساخت و ساز افزایش می یابد و مخالفت با خانه های چندخانواری به طور کلی شدیدتر از خانه های تک خانواری است (انیشتین و همکاران، 2019).
تعطیلی مدارس، اقدامی است به نفع شهرداری و در جهت کاهش هزینه ها که با حذف مدارسی که تعداد کمتری دانش آموز دارند و یا عملکرد ضعیفی داشته و نیازمند سرمایه گذاری های کلان هستند، صورت می گیرد. اما، برای مردمی که در مجاورت مدارس زندگی می کنند، تعطیلی مدارس به معنای طولانی شدن مسیر رفت و آمد برای کودکان (ویتن و همکاران، 2003) و حذف عرصه ای برای هویت سازی محلی و رویدادهای فرهنگی است (کیلپاتریک، 2002). ما بر این باوریم که موقعیت مکانی خانه های سیاستمداران ممکن است از طریق دو مکانیسم اصلی یک اثر علی داشته باشد. اولین مورد نمایندگی سیاسی است. اگر فرضیه 1b (که سیاستمداران در محله‌هایی زندگی می‌کنند که احزاب آنها دارای آرای بیشتری هستند) درست باشد، احزاب می‌توانند به عنوان بخشی از مبادله مشتری‌گرایانه برای دریافت رای، منافع این محلات را برای مدت کوتاهی تامین کنند. با این حال، این اتفاق در کشورهایی با دموکراسی پیشرفته و ­­نظام های انتخابات تناسبی بعید است. (4) در صورتی که پلتفرم های حزبی منافع اقتصادی گروه های اجتماعی-اقتصادی مختلف را تامین کنند، ممکن است ملاحظات عمل گرایانه مطرح شوند. برای مثال، ساخت آپارتمان‌های جدید در محله‌ای با افراد راست‌گرای بیشتر (و عموما متمول) می تواند به نفع حزب چپ‌گرا برای بازتوزیع اقتصادی تمام شود.
مکانیسم دوم، طرفداری(پارتی بازی) است: وجود سیاستمداران در یک محله ممکن است باعث کمتر شدن خدمات آسیب زا گردد. طرفداری می تواند از فرآیندهای فکری خودآگاه و ناخودآگاه ناشی شود. در آگاهانه ترین سطح، سیاستمداران ممکن است صرفا منافع شخصی خود را مد نظر قرار دهند. آنها با محافظت از محله خود در برابر خدمات اسیب زا، از ارزش دارایی خود یا دوستان و اقوام ساکن در آنجا محافظت می کنند.
ممکن است همسایگان به خدمات محلی آسیب زا اعتراض کنند، در این صورت، یک سیاستمدار می‌تواند بر شدت اعتراضات بیفزاید. به عبارت دیگر، دسترسی مستقیم به سیاستمداران ممکن است مجالی برای برپایی اعتراضات باشد.

سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی : شهرداری سوئد

شهرداری ها پایین ترین سطح اداری دولت سوئد هستند. آنها مسئول حوزه‌های سیاسی کلیدی مانند مراقبت از کودکان، آموزش کودکان زیر 12 سال، مراقبت از سالمندان و زیرساخت‌های محلی هستند که روی هم تقریباً 25٪ از نیروی کار را به کار می‌گیرند. شهرداری ها نیز نرخ مالیات بر درآمد خود را تعیین می کنند که معمولاً حدود 20 درصد درآمد است. هر شهرداری توسط یک شورای شهر که با اعضایی بین 21 تا 101 نفر اداره می شود (میانگین 41 است)، و این میزان به تعداد جمعیت بستگی دارد. انتخابات محلی هر چهار سال یکبار برگزار می شود. مردم در حوزه های انتخاباتی رای می دهند و مشارکت معمولاً بالا بوده و حدود 90 درصد از جمعیت بالای 18 سال را شامل می شود. دو سوم شهرداری‌های سوئد دارای یک منطقه و اکثر شهرداری‌های آن نیز دارای دو ناحیه هستند. ما این مرزهای اداری را نادیده می گیریم زیرا آنها فاقد عملکردهای معمول حوزه های انتخاباتی هستند. کاندیداها مجبور نیستند در منطقه ای که نماینده آنها هستند زندگی کنند.

سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی : آزمایش فرضیه

 متغیر بهسازی، مستقل از سایر متغیرها است(چه قابل مشاهده و چه غیرقابل مشاهده) که می تواند بر توزیع خدمات محلی آسیب زا نیز تأثیر بگذارد. به دنبال مباحث قبلی ، متغیرهای حذف شده عمدتاً ناشی از اعتراضات عمومی، نوسان آرا سرگردان و نگرانی هایی در مورد میزان سودآوری است. این مسائل، با ایجاد تأخیر، افزایش حجم کار بوروکراتیک و حتی اجبار به پایان دادن زودهنگام به پروژه ها قبل از اتمام کامل آن، هزینه ها را افزایش می دهند. بنابراین جای تعجب نیست که تحقیقات تجربی نشان می‌دهد که سیاستمداران هنگام تصمیم‌گیری در مورد خدمات محلی آسیب زا، اعتراضات برنامه ریزی شده ای رقم می زنند. (آلدریچ، 2008؛ گریمز و اسایسون، 2014). پتانسیل اعتراضی یک محله توسط افرادی که در آنجا زندگی می کنند شکل می گیرد. پول و شبکه های شخصی به ویژه منابع مهمی در افزایش مخالفت سیاسی با پروژه های ناخواسته هستند (ون استکلنبورگ و کلندرمنز، 2013). همچنین، بر اساس مطالعات تجربی، خانه های تک‌خانواری بیشتر از دیگران به اعتراض تمایل دارند (پندال، 1999؛ ویتمور و بن‌دور، 2019).

حزب ممکن است سعی و تلاش خود را در محله‌هایی متمرکز کند که احتمال دارد آرای بیشتری در آن‌ها به دست بیاورند. شواهدی بسیاری مبنی بر اینکه احزاب سیاسی زمین بازی را برای رای دهندگان سرگردان در سیاست سوئد فراهم میکنند، وجود دارد. همانند پتانسیل اعتراضی، سهم رای دهندگان سرگردان در یک محله نیز ارتباط محتملی با وضعیت اجتماعی-اقتصادی دارد. با توجه به مدل‌های رای‌گیری احتمالی در لیندبک و وایبول (1993) و دیکسیت و لوندرگان (1996)، بین ترجیحات سیاسی و درآمد، رابطه تنگاتنگی وجود دارد. هر چه اولویت های سیاسی شهروندان قوی‌تر باشد و هر چه وضعیت مالی بهتری داشته  باشند، خریدن رای آن‌ها برای مقامات فعلی سخت‌تر است.
سودآوری یک محله برای خدمات محلی خاص، هم توسط جمعیت شناسی و هم جغرافیای اقتصادی آن شکل می گیرد. ساخت و ساز مسکن ممکن است در مناطق مرفه سودآورتر باشد، یعنی، در محلاتی که زیرساخت های بیشتری وجود داشته و شرکت های ساخت و ساز نیز تمایل بیشتری برای فعالیت دارند و نهایتا نیز فروش زمین پول بیشتری را وارد بودجه عمومی می کند.
برای تعطیلی مدارس نیز، هدف قرار دادن مدارس کوچکتر و روستایی در مناطق خالی از سکنه و مدارس قدیمی که نیاز به سرمایه گذاری بیشتری دارند، سودآورتر است. تعطیل شدن مدارس به این شکل، به شهرداری کمک می‌کند تا با بهره‌برداری از مزیت مقیاس و تطبیق سیستم مدرسه با تغییر جمعیت‌شناسی، در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کند. ما تعدادی متغیر برای ثبت این پویایی ها ایجاد می کنیم. سپس نشان می‌دهیم که با استفاده از نمونه کامل و دو نمونه فرعی شهرداری‌ها، با ترسیم تخمین‌هایی از رگرسیون‌های دو متغیره بین این دو، با متغیر درمان همبستگی ندارند. شکل زیر، حاکی از این امر است که اگر همان اکثریت سیاسی در طول زمان در قدرت بماند و به زندگی در همان محله‌هایی که اپوزیسیون هستند ادامه دهد و تصمیم بگیرد که خدمات عمومی آسیب زاب کمتری در محله‌های خود ایجاد کنند، همبستگی به وجود خواهد آمد. اما این همبستگی به نوبه خود می تواند وضعیت مشکل ساز تری را نیز منعکس کند.

3: همبستگی بین ویژگی های محله و تمرکز فضایی سیاستمداران.

نتیجه گیری

سیاستمداران کجا زندگی می کنند؟ آیا محل سکونت سیاستمداران اهمیت دارد؟ این مطالعه نشان می دهد که سیاستمداران محلی در محله های مرفه زندگی می کنند که در نتیجه آن، می توانند سهم نسبتاً بیشتری از رای دهندگان حزب خودشان را به دست آورند. از سوی دیگر، محله‌هایی که سیاستمداران با نفوذ سیاسی بیشتری در آن زندگی می‌کنند، خانه های چندخانواری کمتری در آن محلات ساکن اند و طرح های مربوط به تعطیلی مدارس کمتری نیز پیشنهاد می شود، اما میزان ساخت خانه‌های تک‌خانواری در هر دو شرایط، اندازه یکسانی داشته است.
حتی اگر سیاستمداران تمایل داشته باشند که در محله هایی زندگی کنند که تعداد بیشتری از رای دهندگانشان در آن ساکن اند، دلیل محکمی بر این نیست که آنان در برابر خدمات محلی آسیب زا سپر خواهند شد. از طریق فرآیند حذف، نتایج حکایت از این دارد که طرفداری، مکانیزم محتمل‌تری است. اگر این تفسیر درست باشد، نتایج ما احتمالاً پیامدهای منفی بیشتری دارد، زیرا سیاستمداران (چه آگاهانه یا ناخودآگاه) اجازه می دهند ملاحظات شخصی شان بر تصمیمات مهم در مورد ساخت و ساز و خدمات عمومی محلی تأثیر بگذارد. چنین رفتاری ممکن است اعتماد به سیستم سیاسی محلی را از بین ببرد، و در ادامه نیز می تواند منجر به تصمیمات نابهینه (و بالقوه پرهزینه تر) شود.

دست یافتن به این نتایج در مورد سوئد که درمیان معدود کشورهایی است که از پایین‌ترین میزان فساد در جهان برخوردار است تا حدودی شگفت‌انگیز می نماید (TI، 2020). با این حال، چنین شاخص های فساد بین المللی معمولاً در سطح ملی اعمال می شوند. در سطح محلی، 40 درصد از سوئدی ها با این جمله موافق بودند که «سیاستمداران محلی اغلب از موقعیت های سیاسی خود برای منافع خود یا نزدیکانشان استفاده می کنند» (برگ و همکاران، 2013). مانند سایر کشورها، سطح محلی نسبت به سطح ملی کمتر از رسانه ها و پرسنل بوروکراتیک کمتری برای نظارت بر تصمیمات سیاسی برخوردار است. با این حال، تصمیمات محلی اغلب بر زندگی مردم تأثیر می گذارند.
به طور گسترده تر، این نتایج نشان می دهد که ویژگی های محله، جنبه مهمی از بازنمود سیاسی است. تحقیقات قبلی به این نتیجه منتهی شده اند که گروه‌های محروم از نظر اقتصادی-اجتماعی به طور توصیفی در سیاست کمتر حضور دارند. (دانسیگر و همکاران، 2020؛ کارنز، 2020). نتایج ما این منابع و مطالب را گسترده تر می سازد تا نشان دهد که این گروه‌ها نیز کمتر احتمال دارد که همسایگانی از طبقه سیاستمداران داشته باشند. بنابراین، بازنمایی کمتر توصیفی افراد محروم، بازنمایی حقیقی آنها را نیز کاهش می دهد. برعکس، ممکن است سیاستمداران ترجیحات شهروندان کم درآمد را کمتر نشان دهند، چراکه نه تنها خودشان از درآمد بالایی برخوردارند، بلکه همچنین در محله هایی با افراد دارای شرایط اجتماعی-اقتصادی بهتری زندگی می کنند (2013؛ گیلنز، 2012؛ بروکمن و اسکورون، 2018). متأسفانه، طرح تحقیق ما نمی‌تواند تعیین کند که آیا انحراف سیاستمداران از تخصیص خدمات محلی آسیب زا نابرابری ها را افزایش می‌دهد یا خیر.

در نهایت، سیاست های متعددی برای مشکلات مورد مطالعه در این مقاله به کار گرفته شده است. واضح است که اجرای دقیق قوانین، به اندازه منع قوانینی که سیاستمداران را از مشارکت در تصمیماتی که منافع خودشان را تامین می کنند، اهمیت دارند. اصلاحات در سیستم های انتخاباتی بر محل زندگی سیاستمداران تأثیر می گذارد، به عنوان مثال با حوزه های انتخابیه تک‌ نماینده یا تک‌کرسی ها. این عمل ممکن است به توزیع عادلانه‌تر خدمات عمومی آسیب زا منجر شود، اما همچنین می‌تواند علیرغم اینکه در سطح کل مفید تلقی شوند، در پیاده سازی آن ها همت لازم به کار گرفته نشود. سیاست های کمتر نمایشی می تواند رویه های نامزدی داخلی احزاب را هدف قرار دهد. علاوه بر این، اکثر احزاب محلی در سوئد داوطلبانه نام محله ها را در کنار نام نامزدها در برگه رأی خود چاپ می کنند. اجباری کردن این امر به همه رای دهندگان این فرصت را می دهد که در هنگام انتخاب بین احزاب و نامزدها، نمایندگی جغرافیایی را نیز در نظر بگیرند.

نویسندگان: اوله فولکه، لینا مارتن، یوهانا ریکنه، ماتز دالبرگ – سیاستمداران و خدمات آسیب زای عمومی


Notice: Trying to access array offset on value of type null in /home/topraq/public_html/wp-content/themes/betheme/includes/content-single.php on line 286
مدیر سایت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *