23 فروردین | روز ثبت خانه بهنام در فهرست آثار ملی

خانه های قدیمی بوی تاریخ می دهند بناهایی که زمانی محل زندگی خانواده هایی بودند ولی امروز نمادی شده اند برای نمایش قدمت شهرمان . قدمت خانه بهنام ، گنجه‌ای یا قدکی به سال های پایانی دوره زندیه و سال های ابتدایی دوره قاجار برمی گردد، با این قدمت طولانی خانه بهنام یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است که در ابتدا خانه ای مسکونی بوده و امروز قسمت اداری دانشگاه هنر اسلامی تبریز در این خانه برپا شده است. این اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.این خانه بارها نوسازی شده و یکی از مهمترین این مرمت ها مربوط به زمان ناصرالدین شاه است.

خانه بهنام دو حیاط اندرونی و بیرونی دارد و ساختمان اصلی اش به عنوان خانه زمستانی و ساختمان کوچک آن به عنوان خانه تابستانی استفاده می شود. درب اصلی ورودی خانه بهنام در کوچه مسیردفتر بوده و افراد از راه دالانی به این محل می رفتند. خانه بهنام حدود ۹۰۰ متر مربع مساحت دارد، اگر در گوشه ای از حیاط بایستید نمای ساختمان خارق العاده است و نمای آجری به همراه گچ بری های هنرمندانه ظاهر جذابی را برای این خانه رقم زد است. از طرفی وجود حوضی بزرگ در جلوی ساختمان جذابیت های آن را دو چندان کرده است.  در این بنا از پنجره هایی با شیشه های رنگی استفاده شده که جذابیت خاصی را به نمای کلی ساختمان داده اند.

در طبقه اول این خانه بیشتر از همه شیشه های رنگی جذاب و گچ بری های خارق العاده جلب توجه می کند در طنبی (هفت دری) ارسی دار ایوانی ستوندار با تزئینات گچی به کار رفته که وجود نقاشی هایی بر روی درها و دیوارها جذابیت آن را دوچندان کرده است. بر روی طاقچه ها، شومیه و اتاق های جانبی هم تزئیانت و نقاشی های چشمگیری به کار رفته که تماشای آن ها خارق العاده است. جای جای این خانه تاریخی پر از جذابیت است و پیشنهاد می کنیم حتما اگر گذرتان به تبریز افتاد از آن دیدن کنید. در ضلع جنوبی بیرونی، فضاهایی مثل تراس تابستانی با ستون‌ها، سرستون‌های گچی مقرنس کاری و نیز فضای ورودی و چند اتاق دیگر به چشم می خورد. قسمت شرقی و غربی حیاط بیرونی محدود شده به دیواره‌هایی که دارای طاق نما هستند.

در شمالی ترین قسمت این خانه، اندرونی جای گرفته است و دو طرفش شامل اتاق‌هایی در قسمت شرق و غرب و مشرف به حیاط اندرونی است. خانه بهنام با نقاشی های اضافه شده در زمان قاجار تبدیل شده به بنایی دوست داشتنی که واقعا ارزش بازدید دارد. بخش های مختلف این خانه شامل هشتی، ورودی، ایوان ستون دار، دالان سر در و … هستند. این خانه ویژگی های بارزی دارد که آن را هم از لحاظ معماری و هم تزئیانت قابل توجه و جذاب کرده و از طرفی توجه تاریخ دوستان را هم به خود جلب اکرده است.  این فقط تزئینات قابل توجه نیست که این خانه را تا این حد ممتاز کرده بلکه طراحی اتاق ها که کاملا سازگار با هر فصل هستند هم معماری کاربردی آن را به زیباترین شکل ممکن نشان می دهند. مهتابی یا بهار خواب در قسمت شمالی خانه است که رو به سمت اندرونی دارد.

خانه بهنام در میدان ساعت، محله مقصودیه تبریز قرار دارد. برای دسترسی به این خانه تاریخی می‌توانید از تاکسی، اتوبوس یا خودروی شخصی استفاده کنید. همچنین با پیاده شدن در ایستگاه مترو ساعت، می‌توانید مسافت باقی‌مانده را با تاکسی یا پیاده طی کنید و به خانه بهنام برسید. در نظر داشته باشید که به‌دلیل قرارگیری خانه در مرکز شهر، ممکن است برای پارک خودرو اذیت شوید.

نویسنده: شقایق تیموری